Латушка пра штрэйкбрэхераў з Масквы ў Купалаўскім: Іграць па-беларуску — гэта не толькі мова, гэта нябачная сувязь з народам
Учора стала вядома, што ў Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы набралі акцёраў з Расіі. Прадстаўнік Аб’яднанага пераходнага кабінета па транзіце ўлады, былы дырэктар Купалаўскага тэатра Павел Латушка расказаў «Нашай Ніве», што думае пра запрашэнне выпускнікоў маскоўскага ГІТІС у трупу.
Павел Латушка адзначае, што Купалаўскі тэатр, — гэта не шыльда з назвай і не будынак, хай гістарычны і прыгожы, а душа беларускага народа.
«Без купалаўцаў няма самога тэатра. Купалаўскі менавіта там, дзе яго артысты, рэжысёры і гледачы.
Рэч не ў тым, ці змогуць гэтыя расійскія акцёры размаўляць па-беларуску. Магчыма, навучацца, хаця ў гэтым вялікае пытанне, але яны не змогуць граць па-беларуску, таму што гэта нашмат глыбей, гэта асэнсаванне, пранікненне, гэта тая нябачная сувязь з народам.
Акцёр — гэта асоба, яскравая непаўторная адзінка, і яны разам — выключны і адметны калектыў. Ці магчыма стварыць калектыў за год-два? Не.
Калектыў Купалаўскага тэатра ствараўся на працягу ста гадоў. З пакалення ў пакаленне перадаваліся традыцыі. Возьмем прыклад Зоі Белахвосцік, якая ў трэцім пакаленні народная артыстка Беларусі.
Ці магчыма стварыць калектыў за 8, 10, 20 кастынгаў? Не, бо гэта стогадовая гісторыя непарыўных традыцый.
Прыстойныя акцёры не пойдуць сёння працаваць у Купалаўскі тэатр. Пойдзе той, хто пустэча. Але такога артыста глядач ніколі не будзе ўспрымаць, бо пустэча і будзе пустэчай на сцэне.
Здраднікі — так, пойдуць. Але на сцэне яны так і будуць выглядаць, і здрадніку таксама не паверыць сапраўдны глядач», — мяркуе Павел Латушка.
Палітык кажа: нелегітымная ўлада будзе рабіць выгляд, што Купалаўскі тэатр функцыянуе.
«Глядач туды не вернецца, пакуль туды не вярнуцца купалаўцы, — лічыць Павел Латушка. —
Рэжым Лукашэнкі выбраў падыход поўнай дэбеларусізацыі краіны. Гэта не толькі пытанне моўнае, але і этнасу, ён будуе сістэму, дзе нацыянальная прыналежнасць у выглядзе беларускага тэатра з’яўляецца чымсьці чужародным. У гэтым жудаснасць сістэмы, якую стварыў Лукашэнка. Толькі яе ліквідацыя дазволіць нам вярнуцца да сапраўднага развіцця беларускай культуры, нацыі. Без беларускай мовы, якая з’яўляецца мовай Купалаўскага, немагчыма ўявіць нашай дзяржаўнасці».
У галоўнай зале Купалаўскага тэатра Павел Латушка любіў сядзець у апошнім радзе, з левага боку ад уваходу.
«З таго месца бачная ўся зала, большасць балконаў. Нібы збоку можна ўбачыць таямніцу, якая там адбывалася.
Перакананы, што будзе час, калі я ўвайду ў галоўную залу Купалаўскага тэатра, сяду на сваё любімае месца. Абавязкова пабачу ўсіх нашых вольных купалаўцаў на сцэне», — кажа палітык.
Пра тое, што акцёраў у Купалаўскі тэатр набралі з Расіі, заявіла прызначаная Лукашэнкам мастацкая кіраўніца тэатра Вольга Няфёдава.
«Нам па-ранейшаму не стае акцёраў. <…>. Адчуваем патрэбу ў артыстах ад 30 да 60 гадоў. Асноўныя дзейныя асобы ўсёй сусветнай драматургіі належаць менавіта да названага пакалення. Мы збіраем калектыў пакрысе, і для таго неабходна шмат часу, каб у тэатры былі найлепшыя, як па таленце, так і па душэўных якасцях», — заявіла яна.
«Самае важнае патрабаванне да кандыдатаў — талент, бо Купалаўскі тэатр заўсёды (і сто гадоў таму, і цяпер) вылучаўся прафесійным акцёрскім складам. Яшчэ адзін важны крытэрый пры адборы ў трупу — душэўныя якасці, што адпавядаюць гордаму імені Чалавек. Подлых і злосных людзей сцэна не прымае, адштурхоўвае. Таксама мы карыстаемся дапамогай акцёраў з іншых труп, якія з’яўляюцца патрыётамі і сапраўды любяць тэатр», — дадала артыстка.
Настойлівыя пошукі выканаўцаў працягваюцца ўжо два гады. У трупе засталося ўсяго дзевяць акцёраў са старога калектыву. Праўда, у пяці з іх — адна ці дзве ролі ў рэпертуары. Сярод гэтай пяцёркі і Вольга Няфёдава.
У 2021-м праз кастынгі ў трупу сталі набіраць новых акцёраў, частка якіх былі прафесіяналамі (у тым ліку з тэатраў Бабруйска і Пінска), астатнія — студэнтамі. Але з таго часу адбылося ўжо як мінімум восем кастынгаў. Акцёраў з іншых беларускіх тэатраў у трупу Купалаўскага не бралі.
Высветлілася, што ў Мінск, не знайшоўшы беларускіх выканаўцаў, паклікалі акцёраў з Расіі. Гэта выпускнікі маскоўскага ГИТИС, а таксама экс-студэнты маскоўскага Інстытута сучаснага мастацтва. Пра іх працу яшчэ ў лістападзе 2022-га згадвала дзяржпрэса. У сваіх расійскіх установах яны, зразумела, не вывучалі беларускую мову, таму для іх у Купалаўскім ставяць пластычныя спектаклі без слоў сярод апошніх — «Наш космас»).
Чытайце таксама:
У Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы набралі акцёраў з Расіі
Чаму Латушку далі больш гадоў «завочнай калоніі», чым Ціханоўскай?
Гэта іншае? На чым падстаўляюць удзельнікаў флэшмобу «Надо!»14
Каментары
мяне тады шчэ ̶н̶а̶ ̶с̶в̶е̶т̶е̶не было )