Karać ŠIZA dazvolili ŭ paŭtara raza daŭžej, sutkami na chimii taksama. Novy zakon pahoršyć umovy dla biełaruskich viaźniaŭ
Źmieny ŭ kodeksach datyčać tych, chto adbyvaje pakarańnie ŭ kałonijach i na tak zvanaj «chimii», piša Radyjo Svaboda.
12 lipienia pačnuć dziejničać źmieny ŭ Kryminalny i Kryminalna-pracesualny kodeksy Biełarusi, praduhledžanyja pryniatym u śniežni 2023 hodu zakonam «Ab źmienach Kodeksaŭ u pytańniach kryminalnaj adkaznaści».
Hałoŭnaje novaŭviadzieńnie ŭ kodeksach, na dumku biełaruskich pravaabaroncaŭ, — pavialičeńnie adnarazovaha maksymalnaha terminu pakarańnia asudžanaha štrafnym izalataram z 10 da 15 dzion maksymalna.
«Viaźniam, asabliva palityčnym, siadzieć budzie horš, a operam i kantraloram kalonij budzie lahčej karać ludziej», — tak aceńvaje hetaje novaŭviadzieńnie pravaabaronca «Viasny», były palitviazień Leanid Sudalenka.
Pakarańni za «parušeńnie vyznačanych paradkaŭ adbyćcia pakarańnia» ŭ miescach źniavoleńnia pieraličanyja ŭ punkcie 1 artykuła 112 Kryminalna-pracesualnaha kodeksu. Siarod ich vymova, pazačarhovaje dziažurstva pa prybirańni, pazbaŭleńnie pieradačy albo spatkańnia. Pad numaram 6 u hetym punkcie paznačana ŠIZA — «źmiaščeńnie asudžanych u štrafny izalatar z vyviadzieńniem albo biez vyviadzieńnia na pracu albo vučobu». U raniejšaj redakcyi Kodeksu było napisana, što termin hetaha pakarańnia — da 10 dzion. Ciapier — da 15.
«Słova «dziesiać» zamianić słovam «piatnaccać»», — skazana ŭ novym zakonie, što aznačaje pavieličeńnie maksymalnaha adnarazovaha terminu pakarańnia ŠIZA ŭ paŭtara raza — da 15 dzion.
Pravaabaronca Leanid Sudalenka, jaki padčas źniavoleńnia adbyvaŭ u ŠYZA 10 dzion, kamentuje novaŭviadzieńnie:
«Zdajecca, usiaho na 5 dzion bolš, ale heta surjozna. Budzie ciažka vytrymać. Mnie ŭžo na 7—8-y dzień stała psychalahična vielmi ciažka, bo siadzieŭ u adzinočcy i maryŭ, kab chutčej zakončylisia tyja 10 dzion.
I fizyčna heta składana. Ale jość i druhi bok prablemy: kali chočuć pakarać bolš žorstka, dyk za adnym terminam dajuć novy, i ciapier usiaho adno takoje padaŭžeńnie pieratvorycca ŭ miesiac ŠIZA. A miesiac u tych umovach — heta mocny ŭdar jak pa zdaroŭi, tak i pa psychicy viaźnia. To bok adnaznačna hetaje pavieličeńnie daść turemnikam novyja mahčymaści dla zachadaŭ, jakija ja liču faktyčna katavańniem», — kaža Leanid Sudalenka.
Pravaabaronca miarkuje, što pavieličeńnie terminu adsiedki ŭ ŠIZA z 10 da 15 dzion prałabijavali pradstaŭniki Departamentu vykanańnia pakarańniaŭ Ministerstva ŭnutranych spraŭ, bo mienavita hetaja struktura kantraluje i karaje bolš za tysiaču biełaruskich palitviaźniaŭ.
«Hetak Departament vykanańnia pakarańniaŭ ablahčaje pracu svaim supracoŭnikam. Niejak ja naziraŭ, jak im składana prydumlać parušeńni, kab na zahad skłaści na palitviaźnia pratakoł. Mnie takija raparty składali za niezašpileny huzik, za vypadkova niaŭličanuju zubačystku, za toje, što nia ŭbačyŭ kantralora, kali toj padyšoŭ za śpinaju. Bačyŭ, jak niekatoryja achoŭniki advodzili vočy, kali składali tyja raparty, im było soramna. Dyk ciapier rapartaŭ budzie mienš, adpaviedna, i mienš maralnych pakut. U paŭtara raza! Jaŭna heta Departament pracisnuŭ toj zakon, kab mieć jašče bolšuju ŭładu nad palitviaźniami. U maim atradzie, kali vyzvalaŭsia, da traciny byli palitviaźni, nad imi achoŭnikam byŭ patrebien žorstki kantrol. U tym liku praz ŠIZA ci pahrozu ŠIZA. Ciapier im budzie lahčej», — kaža Leanid Sudalenka.
Źmieny ŭ pakarańniach dla asudžanych na «chimiju»
Źmiena ŭ 55 artykule Kryminalna-pracesualnaha kodeksu z 10 da 15 sutak pavialičvaje i pakarańnie «dyscyplinarnaj izalacyjaj» hetak zvanych «chimikaŭ» — asudžanych na abmiežavańnie voli z nakiravańniem va ŭstanovy adkrytaha typu.
Były palitviazień Lavon Chałatran, jaki adbyvaŭ pakarańnie «chimijaj» u Kamianieckim rajonie, zhadaŭ pra ŭmovy, u jakich apynalisia pakaranyja «dyscyplinarnaj izalacyjaj».
«Padčas «chimii» pry parušeńni ŭ nas adpraŭlali ŭ rajcentar, pasiadzieć u miascovym izalatary časovaha ŭtrymańnia. Ci byŭ heta asobny karcar, nia viedaju. Chłopcy, jakija tam pabyvali, raskazvali pra zvyčajnuju kameru».
Pavodle byłoha «chimika», izalacyjaj karali za parušeńni na pracy, adsutnaść u internacie ŭ naležny čas albo za ŭžyvańnie alkaholu. Lavon Chałatran miarkuje, što pavialičeńnie dla «chimikaŭ» terminu pakarańnia izalacyjaj źviazana z tym, kab ablehčyć pracu achoŭnikam.
«Heta kab ablehčyć im spravavodztva, bo padaŭžeńnie z adnaho terminu da dvuch — taksama praca. A tut adrazu dali 15 sutak izalatara, i hałava nie balić!»
Pasyłki i spatkańni
Praŭki ŭ inšyja artykuły Kryminalna-pracesualnaha Kodeksu źmieniać jašče niekatoryja paradki ŭ miescach źniavoleńnia. Tak, viaźni zmohuć atrymlivać nie adnu, a dźvie rečavyja pasyłki za hod, albo pa ŭłasnaj zajavie zamianić karotkačasovaje spatkańnie na videazvanok praciahłaściu 60 chvilin. Taksama dajecca mahčymaść admovicca ad doŭhaterminovaha spatkańnia na karyść karotkaterminovaha.
Pravaabaronca Leanid Sudalenka miarkuje, što takija novaŭviadzieńni nia zrobiać paradki ŭ kalonijach i turmach bolš liberalnymi.
«Heta nie palohka, a pakazucha dla praviarajučych i haściej. Maŭlaŭ, hladzicie, u nas viazień sam vyrašaje, na jaki čas jamu lepš sustrakacca sa svajakami. Ale ŭ realnaści administracyja moža ŭvohule pazbavić viaźnia spatkańniaŭ, hety vid pakarańnia nie admienieny, adnosna palityčnych jon časta ŭžyvajecca. Mianie dyk usich doŭhaterminovych spatkańniaŭ pazbavili, videazvankoŭ zusim nie było. Viedaju vypadki, kali palitviazień padavaŭ zajavu na spatkańnie i nieŭzabavie adpraŭlaŭsia ŭ ŠIZA nibyta za parušeńnie formy adzieńnia», — zhadaŭ pravaabaronca «Viasny» Leanid Sudalenka.
Kamientary