Kolki kvašanaj kapusty treba źjadać za dzień dla zdaroŭja? Vy tolki nie dzivujciesia
Kvašanaja kapusta — adna z samych staražytnych straŭ biełarusaŭ. Uzimku jana była važnaj častkaj našaha racyjonu. Raskazvajem, u čym jaje karyść, ale ŭ čym moža być i škoda.
Ličycca, što ŭpieršyniu kapustu stali kvasić u staražytnym Kitai jašče dźvie tysiač hadoŭ tamu, a na našych ziemlach heta tradycyja šyroka pašyryłasia ŭ załatym XVI stahodździ.
Niahledziačy na, zdavałasia b, prastatu pryhatavańnia, jašče našy baćki vialikuju ŭvahu nadavali vybaru dnia dla jaje šatkavańnia, bo ad hetaha zaležała, ci ŭdasca kapusta smačnaj i chrumstkaj. Ličyłasia, što lepš za ŭsio heta rabić na rastučym miesiacy.
Kapusty kvasili šmat, tamu dla narezki vykarystoŭvalisia śpiecyjalnyja šatkaŭnicy, šatkoŭni. U kožnaj haspadyni byli svaje asablivaści pryhatavańnia kapusty. Da jaje dadavali sol i krychu cukru, morkvu kaniečnie, žuraviny ci kmien.
Usio heta staranna ŭtramboŭvali ŭ śpiecyjalnuju vyvarki ci kadki i na niekalki dzion pakidali pry pakajovaj tempieratury pad presam, nie zabyvajučysia čas ad času jaho zdymać i rabić u kapuście «śvidraviny», kab lepš haz ad bradžeńnia adychodziŭ. Kali kapusta była hatovaja, vyvarku ź joj vynosili ŭ chałodny sklep ci kamoru, albo raskładali ŭ słoiki.
Kvašanaja kapusta zajmała asablivaje miesca na biełaruskim stale, była asnovaj dla pryhatavańnia supoŭ, sałataŭ i inšych straŭ.
Samym raspaŭsiudžanym sposabam užyvańnia była kapusta, zapraŭlenaja alejem i cybulaj — i dyjetołahi nie daduć zmanić, nakolki heta zdarova. I smačna! Z chlebam i sałam jana daść foru lubomu dalikatesu.
U čym karyść kvašanaj kapusty dla zdaroŭja
Akramia svaich smakavych jakaściej, kvašanaja kapusta źjaŭlajecca važnaj krynicaj vitaminaŭ A, V, S i K, a taksama mikraelemientaŭ. Jana ŭtrymlivaje prabijotyki, jakija sadziejničajuć zdaroŭju mikrabijomu kišečnika.
Jašče adno važnaje pieravaha kvašanaj kapusty — vialikaja kolkaść klatčatki i antyaksidantaŭ, jakija dapamahajuć zmahacca sa svabodnymi radykałami. Heta moža spryjać źnižeńniu ryzyki raźvićcia chraničnych zachvorvańniaŭ.
Kvašanaja kapusta nizkakałaryjnaja, ale nadoŭha zachoŭvaje pačućcio sytaści, što robić jaje idealnym dyjetyčnym praduktam.
Śpiecyjalisty adznačajuć, što kvašanaja kapusta, dziakujučy najaŭnaści ŭ joj peŭnych vitaminaŭ i minierałaŭ, karysnaja dla zdaroŭja serca, kaściej i straŭnika, što jana źnižaje tryvožnaść, zapalenčyja pracesy, umacoŭvaje imunitet.
Tak, vučonyja z Stendfardskaha ŭniviersiteta (ZŠA) vyjavili, što spažyvańnie fiermientavanych praduktaŭ, siarod jakich i kvašanaja kapusta, pavialičvaje raznastajnaść «karysnych» kišečnych mikrobaŭ.
U chodzie inšaha daśledavańnia 34 čałavieki ź sindromam razdražnionaha kišečnika źjadali 75 hramaŭ kvašanaj kapusty štodnia. Za 6 tydniaŭ va ŭsich nazirałasia značnaje palapšeńnie samaadčuvańnia, uklučajučy pamianšeńnie bolaŭ u žyvacie, źnižeńnie ŭzdućcia i narmalizacyju stułu.
Daśledavańnie z udziełam žančyn-emihrantak, praviedzienaje ŭ ZŠA, pakazała, što ŭ tych, chto źjadaŭ bolš za try porcyi kvašanaj kapusty za tydzień, ryzyka raźvićcia raku hrudziej była na 72% nižejšaja, čym u tych, chto źjadaŭ 1,5 porcyi ci mienš.
Vučonyja taksama vyjavili, što antyaksidanty dy inšyja raślinnyja pažyŭnyja rečyvy, što ŭtrymlivajucca ŭ kapuście, praduchilajuć paškodžańnie kletak, jakoje moža pryvieści da raku.
Vyniki daśledavańnia z udziełam zvyš 700 čałaviek prademanstravali, što rehularnaje užyvańnie fiermientavanych praduktaŭ, u tym liku kvašanaj kapusty, palapšaje samaadčuvańnie ludziej, schilnych da tryvožnaści.
U čym niebiaśpieka kvašanaj kapusty
Choć kvašanaja kapusta zvyčajna ličycca karysnaj, jana moža i naškodzić.
Śpiecyjalisty źviartajuć uvahu, što kvašanaja kapusta bahataja na histamin — rečyva, jakoje moža vyklikać u niekatorych ludziej prablemy sa stravavańniem abo simptomy, padobnyja da alerhii. Kali ŭ vas uźnikajuć takija reakcyi, kapusta moža ich pahoršyć.
Taksama ŭ kvašanaj kapuście šmat tyraminu, jaki niebiaśpiečna spałučajecca ź lekami-inhibitarami monaaminaksidazy, jakija vykarystoŭvajucca dla lačeńnia depresii, tryvohi i niekatorych inšych zachvorvańniaŭ. Kali vy prymajecie takija leki, varta prakansultavacca z doktaram, pierš čym jeści kvašanuju kapustu.
Kvašanaja kapusta moža być nie samym lepšym vybaram dla tych, chto kantraluje ŭzrovień natryju abo pakutuje ad pavyšanaha kryvianoha cisku. Jana taksama supraćpakazanaja pry najaŭnaści zapalenčych zachvorvańniaŭ straŭnika ŭ stadyi abvastreńnia i jazvavaj chvaroby, a taksama pry najaŭnaści lubych patałohij, źviazanych z nyrkami.
Kolki možna jeści kvašanaj kapusty
Ekśpierty rekamiendujuć jeści kvašanuju kapustu kožny dzień u zdarovaj dozie (da 100 hramaŭ), kab atrymać karysnyja prabijotyki i vitamin S. Jana moža spryjać umacavańniu imunitetu i być dobrym dadatkam u prafiłaktycy prastudnych zachvorvańniaŭ.
Praźmiernaje spažyvańnie (zvyš 200 hramaŭ za dzień) moža pryvieści da pavyšanaha ŭtvareńnia hazaŭ (mietearyzm) i aktyvizacyi infiekcyjna-zapalenčych zachvorvańniaŭ kišačnika.
Jak zakvasić kapustu. Recept
Dla tych, chto choča sam pryhatavać kvašanuju kapustu nie ŭ takoj vialikaj kolkaści, jak rabili heta našy baćki, prapanujem nastupny recept.
Na try kiłahramy kapusty spatrebicca 1,5 litra vady, 3 stałovyja łyžki bujnoj soli (90 hram), morkva, žuraviny i kmien na smak.
Našatkavać kapustu, nacierci morkvu. Pieramiašać kapustu z morkvaj i kmienam, nie pieracirajučy. Skłaści ŭ pasudzinu, pasypać sollu. Zalić haračaj kipiačonaj vadoj. Prycisnuć hniotam. Trymać pasudzinu ŭ ciopłym miescy troje sutak, kožny dzień 1—2 razy pratykajučy, naprykład, kačałkaj ci čystaj pałkaj, kab vychodzili hazy. Potym raskłaści ŭ słoiki i trymać u ladoŭni ci ŭ lochu.
Važna raskłaści kapustu pa słoikach mienavita praz troje sutak, tady jana ŭdasca vydatnaja pa smaku i chrabustkaja.
Smačna jeści!
«Admyvaŭ haŭno z unitazaŭ, my tam jak samyja končanyja». Błohier Vadzim Vadimati Jermašuk — pra toje, jak žyŭ u kałonii ŭ «nizkim statusie»36
Kamientary
UŽYVAJEM