«Не знаходжу ніякіх адрозненняў ад Беларусі». Айцішнік расказаў, як жывецца і працуецца ва Узбекістане

Пераехаў ва Узбекістан у ліпені 2023 года — следам за жонкай. Яна працуе ў аўтсорс-кампаніі, якая прыняла рашэнне рэлакаваць сваіх супрацоўнікаў.

Увогуле былі і іншыя лакацыі на выбар, напрыклад, Грузія. Аднак мы гэтыя прапановы адхілілі — нам здавалася, што там дорага здымаць жыллё. Хоць цяпер і ў Ташкенце арэнда ўжо не такая танная.

Працу тут я знайшоў хутка — літаральна за тры дні. Шукаў праз hh.ru, тэлеграм-боты, а таксама мясцовыя сайты. Працадаўца — мясцовая прадуктовая кампанія, агрэгатар дастаўкі ежы — выйшаў на мяне сам праз hh.ru. Але цяпер ужо працую ў іншай кампаніі.

Працуецца тут, як і ўсюды — я не знаходжу ніякіх адрозненняў ад Беларусі. Патрабаванні тыя ж: галоўнае — рабіць сваю справу, закрываць задачы і не канфліктаваць з калегамі. Сувязь у офісе — на рускай мове, у нас шмат людзей з Расіі.

«Размаўляюць на «вы». Па-за офісам да цябе звяртаюцца: «аке» (брат) або «апа» (сястра)»

Калі трэба кудысьці ад'ехаць у працоўны час — пра гэта можна дамовіцца. Адпусцяць.

З цікавага: у пятніцу я не прызначаю ніякіх сустрэч і не планую нічога глабальнага. У Ташкенце ў гэты дзень многія ходзяць у мячэць у абедзенны час, каб зрабіць джума намаз (малітва). І таму да абеду нічога нельга вырашыць па працы, бо хутка на малітву, а пасля — таксама, бо не зразумела, калі супрацоўнікі вернуцца ў офіс.

Што яшчэ заўважыў: тут не крычаць і не размаўляюць на павышаных танах. І размаўляюць з табой на «вы» — так у узбекаў агульнапрынята. Дарэчы, па-за офісам да цябе звяртаюцца: «аке» (што значыць брат) або «апа» (гэта значыць сястра) — гэта мясцовая форма ветлівага звароту. І так, у Ташкенце ў цэлым усе людзі прыязныя і ветлівыя.

Неяк я захварэў — дык у офісе сказалі адлежвацца дома, але быць на сувязі. Так сабе варыянт, калі шчыра: табе ўсе тэлефануюць, пішуць, і ты не можаш не рэагаваць. У выніку наступным разам я аформіў афіцыйны бальнічны, каб мяне не турбавалі.

Дарэчы, прыезджыя, у каго часовая рэгістрацыя (а атрымаць яе не складае цяжкасцяў), абслугоўваюцца тут у дзяржаўных паліклініках бясплатна. Тут, вядома, тыя ж «арэлі», што і ў беларускіх установах: вялікія чэргі і ўсе «чыста спытаць». Але ўсё ж…

Мне тады не пашанцавала з лекарам: паставіў дыягназ ВРВІ і нават не прызначыў аналізы. Потым я для сябе ўжо схадзіў, зрабіў платна флюараграфію — і даведаўся ашаламляльную навіну: у мяне бранхіт.

«Экспаты цэняцца вышэй за мясцовых праграмістаў і заробкі ў іх большыя»

Замежныя грамадзяне плацяць ва Узбекістане падатак 12%. І я таксама.

У айцішнікаў — ва ўсякім разе ў рэзідэнтаў IT-park (аналаг нашага ПВТ) — падатковая нагрузка крыху меншая: з іх утрымліваюць 7,5% падаходнага падатку. Але нават яны бяруць цябе на працу як замежніка.

Я неяк размаўляў з хлопцам з Расіі, ён працаваў ва Узбекістане «па-чорнаму» — то-бок нелегальна. Расказваў, што многія працадаўцы не хочуць замарочвацца з афармленнем, бо за замежніка трэба заплаціць нейкую суму (але, можа, ён і памыляецца).

Дарэчы, айцішнікі тут, як і ў Беларусі, у павазе. Тут шмат ІТ-школ і курсаў, каб «увайсці ў айці». Але я чуў, што экспаты цэняцца вышэй за мясцовых праграмістаў і заробкі ў іх большыя. Чаму — не ведаю.

«Мясцовыя могуць пераходзіць па-за «зебрай» нават васьміпалосную дарогу»

У цэлым тут няма моцных адрозненняў ад жыцця ў Беларусі. Асноўная рэлігія — іслам, таму нямала жанчын ходзяць у хустках. Але калі жанчына ідзе не «пакрытая», ніхто не абураецца і пальцам на яе не паказвае.

Мая жонка за ўвесь час толькі раз надзела капюшон на галаву — падчас падарожжа ў Самарканд. Мы заходзілі на тэрыторыю храма — і гэта было абавязкова.

Варта асобна сказаць пра правы жанчын — з гэтым тут справы кепскія. Хоць актывісты працуюць над паляпшэннем сітуацыі — пра гэта шмат пішуць у навінах. І мясцовыя кажуць, што з прыходам да ўлады Шаўката Мірзіёева ўжо стала лепш.

У тыктоку шмат відэа пра дысцыплінаваных беларусаў, якія чакаюць зялёнага сігналу святлафора. Тут такога няма — мясцовыя могуць пераходзіць па-за «зебрай» нават васьміпалосную дарогу. Аднойчы я бачыў матулю, якая так пераходзіла дарогу з вазком.

На рэгуляваным скрыжаванні не варта спадзявацца на зялёнае святло святлафора. Пераходзіць дарогу трэба вельмі асцярожна. Як у Беларусі тут не пракоціць — за рулём шмат ліхачоў і проста абыякавых да правілаў людзей.

Яшчэ тут бываюць стыхійныя сметніцы — людзі проста скідаюць у купу смецце абы-дзе. Сметніц значна менш, чым у любым горадзе Беларусі. Вельмі многія кідаюць недапалкі на падлогу.

«Сувязь у краме адбываецца так: «Ваш ПІН 1234?» — «Так»

Таргавацца ва Узбекістане можна ўсюды — а на базары гэта наогул абавязкова. Кавуны тут прадаюцца паштучна незалежна ад вагі.

У крамах частая з'ява — спытаць пін-код ад тваёй карты (тут чамусьці мала дзе дазваляюць табе ўводзіць яго самастойна). Я ж выйшаў на новы ўзровень: у краме каля офіса, дзе купляю цыгарэты, наогул перасталі пытацца пін. Бо нашыя зносіны адбываюцца так: «Ваш пін 1234?» — «Так, 1234». С — сек’юрнасць!

На самай справе, першым часам мяне нават падкідала ад абурэння: «Ну як так?!» А цяпер ужо змірыўся.

Але пры гэтым тут вельмі развіты мабільны банкінг. Я забыўся, што такое наяўныя. Усе пераводзяць адзін аднаму грошы і праводзяць любыя разлікі праз пераводы. Нават у краме праз плацежныя сістэмы можна расплаціцца ці праз просты перавод на карту.

Па-за офісам я часта сутыкаюся тут з разгільдзяйствам: людзі робяць сваю працу «ад балды» — фактычна на адзін раз. І гэта амаль ва ўсім. Ствараецца ўражанне, што гэта характэрная рыса.

Тут вельмі развітае «таніш біліш» — кумаўство, на працу ўладкоўваюцца праз сваякоў або сяброў, праблемы вырашаюць праз іх. Такое я заўважаў і ў сваёй кампаніі: мой кіраўнік на мінулай працы быў сваяком дырэктара, але павінен заўважыць, што сваю працу ён рабіў добра.

А яшчэ тая самая кампанія некалі закупляла тэхніку ў нейкага сваяка аднаго з супрацоўнікаў, — і калі я стаў настойваць на змене пастаўшчыка, мне проста сказалі: «Тут цана ніжэйшая!» Я спрабаваў пратэставаць, маўляў, у гэтага пастаўшчыка вельмі доўгі цыкл гарантыйнага абслугоўвання, але мае довады не прынялі.

«Пераехалі ў двухпакаёўку за 500 даляраў. Раён класны, але некалькі разоў на месяц адключаюць электрычнасць»

Я ўжо казаў, што арэнда жылля ў Ташкенце не з самых танных. Мы з жонкай спачатку здымалі жыллё за $700 — гэта была двухпакаёўка ў новабудоўлі. Здавалася б, усё нічога: наш ЖК быў з аховай і прыбіральшчыкамі, побач — тэкстыльная фабрыка, таму ў нас заўсёды была электрычнасць (пазней мы даведаліся, што не ўсюды так). І ўсё ж нам там не спадабалася.

Мы пераехалі ў двухпакаёўку за $500 у доме савецкай пабудовы ў цэнтры. Раён класны. Але некалькі разоў на месяц адключаюць электрычнасць на працягу дня (яна можа быць адсутнай некалькі хвілін, а можа і некалькі гадзін) — на мой погляд, гэта вельмі часта: не памятаю, каб у Беларусі святло ў нашым доме адключалася хаця б два разы на год.

Калі электрычнасць адключаецца, мая жонка, якая працуе дыстанцыйна, ідзе з ноўтбукам у кавярню, дзе ёсць святло — у некага не адключаюць, а нехта ўсталёўвае рэзервовы генератар (такое, дарэчы, тут вельмі распаўсюджана).

Я думаў, як вырашыць праблему, але зразумеў, што на гэта ніяк не паўплываеш: мяркую, што энергасеткі не былі разлічаныя на такі бурны рост горада. Тут паўсюдна будаўніцтва — а кабелі старэнькія, і, па маіх назіраннях, іх не мяняюць. Як рашэнне: улады прымушаюць прыватнікаў ставіць сонечныя батарэі.

Раскажу яшчэ пра камунальныя плацяжы. Спачатку мы плацілі за электрычнасць і ваду $6 у месяц, у чэрвені змяніліся тарыфы, і цана ўзрасла ў 5 разоў: наш апошні рахунак за электрычнасць і ваду (у жніўні) склаў $30.

Прадукты ва Узбекістане каштуюць плюс-мінус як у Беларусі. Садавіна і гародніна таннейшыя — як мінімум у два разы. Але затое давядзецца напружыцца, каб купіць свініну — тут яна прадаецца толькі ў спецыяльных крамах. І так, яна нятанная. Я некалі купляў кавалак вэнджанай свініны, не памятаю, які па вазе — кубік памерам 10×10×10 см, аддаў за яго $5.

Алкаголь тут не купіш паўсюдна — нават у вялікіх крамах, як «Еўраопт». Трэба ісці ў алкамаркет. Піва часта бывае ў ларках і маленькіх крамах. Ну і па цане як у Беларусі.

«У «чылю» таксіст не бярэ дадатковую плату за працу кандыцыянера»

У цэлым мне ва Узбекістане падабаецца: праблем з-за няведання узбекскай мовы я не адчуваю (выключэнні вельмі рэдкія). Мясцовы клімат цёплы. Ёсць перыяд у годзе, які называецца «чыля» — у гэты час тэмпература перавышае +40. І гэта доўжыцца прыкладна 1,5-2 месяцы.

У «чылю» мясцовыя п'юць шмат вады і пастаянна хаваюцца ў цень. А яшчэ ў гэты час не трэба прасіць кіроўцу таксі ўключыць кандыцыянер — і, здаецца, таксіст не бярэ дадатковую плату за гэта (так, у іншы час у кошт паездкі ўключаецца праца кандыцыянера).

Восень ва Узбекістане класная. Я дагэтуль хаджу ў футболцы. У мінулым годзе ў гэты самы час я запісваў «кружочак» для сябра, і ён здзіваўся, што ўсё вакол яшчэ зялёнае.

• 7
• 2
• 3
• 3
• 2
• 0
• 0
• 0