«Chaču stać nastaŭnikam, a paśla pajści ŭ palityku»: chłopiec z Pružanaŭ nabraŭ 100 bałaŭ na CT pa biełaruskaj movie
Abituryjenty biełaruskich VNU, jakija zdavali centralizavanaje testavańnie, atrymali vyniki svaich pieršych ispytaŭ.
Na testavańni pa biełaruskaj movie na maksimalnuju kolkaść bałaŭ nabraŭ 21 čałaviek.
Adzin ź ich — chłopiec z Pružan Paŭluk Zialevič, jaki sioleta skončyŭ miascovuju škołu №4 z atestatam 9,1.
Chłopiec kaža, što vyrašyŭ zdavać biełaruskuju movu ŭśviadomlena.
«Ja biełarus i mušu viedać movu, — kaža jon. — Navat kali b ja nie nabraŭ 100 bałaŭ, to što z taho? Usio adno treba ŭdaskanalvać viedy. Ja hetym apošni hod zajmaŭsia, vielmi za hod vyras».
Paŭluk kaža, što havoryć pa-biełarusku jašče kłasa z čaćviortaha, kali na sabie zrazumieŭ, što takoje samaśviadomaść.
«Ale šmat adnakłaśnikaŭ zdavała ruskuju movu, z čym heta źviazać, ja nie viedaju. Bolšaść ža pryjšła ź viaskovych škoł, vučylisia tam pa-biełarusku, a pajšli ruskuju zdavać», — dzivicca chłopiec.
Pastupać jon budzie ŭ Brescki dziaržaŭny ŭniviersitet na nastaŭnika historyi.
My pacikavilisia, ci nie pałochajuć chłopca nievialikija zarobki.
«U mianie tudy ŭvohule aŭtamatyčnaje pastupleńnie jak u miedalista abłasnoj alimpijady pa historyi. A CT zdavaŭ na ŭsialaki vypadak, kab dakładna prajści. Zrešty, ja niekali ŭvohule nie dumaŭ, što budu va ŭniviersitet pastupać — dumaŭ, što paśla škoły ŭ vojska pajdu, a potym — rabić. Ale vučycca pačaŭ niedzie kłasa ź dziaviataha, na alimpijady pajšoŭ, zrazumieŭ, što heta treba.
Ja ŭvohule chacieŭ by niekali pajści ŭ palityku. A rabota nastaŭnikam — heta vysakarodna, i jašče možna navučycca pracavać z aŭdytoryjaj, navučycca havaryć. Kali pajdu ŭ palityku, to heta budzie plus», — tłumačyć chłopiec.
Jakija chiby školnaj adukacyi Paŭluk moža nazvać?
«Pieradusim treba skazać pra vypusknyja ekzamieny, — ličyć jon. — Bo jość CT. A tut jašče niejkija ekzamieny zdavać, lišni raz mazhi paryć sabie. Taksama mnie zdajecca, što piacibalnaja sistema lepšaja: kali dobra viedaješ — «5», kiepska — «2». Usio prazrysta. Što značyć adznaka «7», naprykład, ja nie razumieju».
«A što tyčyć biełaruskaj movy, to treba, kab kamunikatyŭnym zdolnaściam vučyli na ŭrokach, a nie razboram skazaŭ.
«Vyznačcie vid dadanaj častki», — što heta takoje? Jakoje praktyčnaje značeńnie hetych viedaŭ? Navučyli b razmaŭlać, dzie što kazać treba, u jakich situacyjach, kali da ciabie źviartajucca i hetak dalej. To školniki, byvaje, elemientarnaha nie viedajuć.
A pa litaratury takija nudnyja tvory byvajuć… Abirali b samaje cikavaje. Niekali, pamiataju, davali na leta čytać «U krainie rajskaj ptuški», «Paleskich rabinzonaŭ» Janki Maŭra. Voś tam cikava było, ale pa prahramie my hetych tvoraŭ nie prachodzili. Ci toje ž «Dzikaje palavańnie karala Stacha». I Bykaŭ… Bykava mahli b cikaviejšyja tvory ŭ prahramu ŭstavić, a toje — adna nuda ŭ prahramie. Jak tut tuju litaraturu palubiš?» — padsumoŭvaje chłopiec.
Mama Paŭluka — karespandentka rajonnaj haziety, baćka — dyrektar muzieja.
Akaŭnt Kabančuka ŭzłamali — ale ci biełaruskija śpiecsłužby?6
Kamientary