Paničnyja ataki: čamu jany ŭźnikajuć i jak ich adolvać?

Što takoje paničnaja ataka?

Bolšaść ekśpiertaŭ vyznačajuć paničnuju ataku jak raptoŭnaje ŭźniknieńnie mocnaha strachu. Hetym jana adroźnivajecca ad zvyčajnaj tryvožnaści, jakaja prajaŭlajecca bolš-mienš pastajanna.

Ludzi, jakija pakutujuć ad prystupaŭ paniki, mohuć adčuvać šerah psichičnych i fizičnych simptomaŭ. Hetyja simptomy ŭ kožnaha mohuć vyjaŭlacca pa-roznamu:

• moža być uzmocnienaje, pačaščanaje sercabićcio;
• čałaviek moža adčuć ściskańnie ŭ hrudziach, prablemy z dychańniem;
• kaniečnaści (ruki ci nohi) mohuć pakołvać, a časam dryžać ci kałacicca;
• moža narastać młosnaść;
• raptoŭnaje pačućcio haračyni i potu, ci naadvarot — dryžykaŭ.

A jašče jość razburalny i destabilizujučy strach: padčas prystupu paniki ludzi mohuć pieražyvać, što zvarjaciejuć, straciać kantrol nad svaim rozumam i ciełam. Jany mohuć dumać, što ŭ ich sardečny prystup ci navat što jany pamruć.

Bolšaść ludziej, jakija rehularna sutykajucca z paničnymi ataki, nie adčuvajuć adrazu ŭsich hetych simptomaŭ, ale mohuć mieć šmat ź ich.

I amal hetak ža raptoŭna, jak prychodziać, jany zvyčajna i raśsiejvajucca. Simptomy ŭzmacniajucca na praciahu dziesiaci chvilin i zvyčajna źnikajuć ciaham paŭhadziny, choć niekatoryja ludzi mohuć adčuvać praciahłyja nastupstvy.

Adnak hety dośvied moža być traŭmatyčnym, i ludzi, jakija pakutujuć ad prystupaŭ paniki, mohuć pačać bajacca adčuvańniaŭ, jakija nahadvajuć im pra ich simptomy, naprykład, zadychacca paśla ŭzychodu pa leśvicy. Jany taksama mohuć paźbiahać usiaho, što nahadvaje im pra hety epizod: praduktovaj kramy, dzie kałaciłasia ich serca, ci ježy, jakuju jany jeli, kali pačałasia panika.

U niekatorych ludziej moža raźvicca paničny razład, jaki psichołahi vyznačajuć jak pieryjadyčnyja niečakanyja prystupy paniki, jakija pieraškadžajuć paŭsiadzionnamu funkcyjanavańniu. Ad 15 da 30 % ludziej sutyknucca chacia b z adnoj paničnaj atakaj u svaim žyćci, ale tolki ŭ 2-4 % jany razaŭjucca ŭ paničny razład. 

Častka z hetych ludziej (prykładna kožny treci) taksama chvareje na aharafobiju — tryvožny razład, jaki moža ŭklučać nadzvyčajny strach pierad hramadskimi abo šmatludnymi miescami, hramadskim transpartam, stajańniem u čarzie abo vychadam z domu. Heta moža adbycca, kali ludzi pačynajuć mocna bajacca miescaŭ, u jakich jany raniej adčuvali prystupy paniki.

Pavialičyć

Što vyklikaje paničnyja ataki?

Vidavočna, heta raznastajny nabor stresavych faktaraŭ: naprykład, traŭmatyčnyja padziei, finansavyja kłopaty ci navat publičnyja vystupy. Ale paničnaja ataka moža ŭźniknuć taksama i niečakana, biez prykmietnaha tryhiera.

Kali ludzi adčuvajuć mocny stres, jon aktyvuje simpatyčnuju niervovuju sistemu — sietku niervaŭ, što na ŭjaŭnuju niebiaśpieku adkazvajuć reakcyjaj, jakuju psichołahi nazyvajuć «zmahajsia ci biažy». Arhanizm vyłučaje chimičnyja rečyvy — adrenalin i noradrenalin — jakija prymušajuć puls pačaščacca, zrenki — pavialičvacca, a našu skuru — vydzialać pot.

Inšaja sietka niervaŭ, zvanaja parasimpatyčnaj niervovaj sistemaj, viartaje cieła ŭ zychodny stan. Kali hetaha nie adbyvajecca praź niekatory čas, čałaviek moža zastacca ŭ stanie padvyšanaj uzrušanaści.

Mnohija daśledčyki miarkujuć, što paničnyja ataki ŭźnikajuć, kali mozh nie moža naležnym čynam adpraŭlać paviedamleńni pamiž prefrantalnaj karoj hałaŭnoha mozhu (jakaja źviazana z łohikaj i myśleńniem) i mindalinaj (jakaja kiruje emacyjnaj rehulacyjaj). Padčas prystupu paniki mindalina hipieraktyŭnaja, u toj čas jak prefrantalnaja kara reahuje mienš, što prymušaje nas krucicca pa śpirali.

Chto sutykajecca z paničnymi atakami?

Luby čałaviek moža sutyknucca z prystupam paniki. Ryzyka, adnak, najbolšaja dla padletkaŭ i ludziej va ŭzroście 20-30 hadoŭ. Kali ŭ vas nie było prystupaŭ da 45 hadoŭ, imaviernaść sutyknieńnia z paničnaj atakaj dalej u žyćci značna mienšaja.

Žančyny bolš čym udvaja čaściej za mužčyn pakutujuć ad paničnych atak, ale daśledčyki nie viedajuć, čamu isnuje takaja roźnica.

Pavialičyć

Jak supakoić prystup paniki tut i zaraz?

Kali vy raniej nie adčuvali paničnaj ataki i ŭpieršyniu adčuvajecie bol u hrudziach i ciažkaje dychańnie, vam varta źviarnucca da lekara, kab paćvierdzić, što ŭ vas sapraŭdy paničny prystup, a nie prablemy z sercam. Ale kali ŭ vas byli paničnyja ataki ŭ minułym, i vy razumiejecie, što ŭ vas pačaŭsia novy prystup, nastupnyja parady mohuć dapamahčy vam zasiarodzicca tut i zaraz.

• Pahavarycie z saboj.

Nahadajcie sabie, što vy pieražyli paničnyja ataki ŭ minułym, i choć panika strašnaja, sama pa sabie jana nie niebiaśpiečnaja.

• Viedajcie, kamu telefanavać.

Siabar abo niechta ź siamji moža dapamahčy vas supakoić, kali vy adčujecie, što pačynajecca prystup paniki. Prostaja razmova z kimści pra toje, što vy adčuvajecie; prostaje nazyvańnie adčuvańniaŭ u vašym ciele — mohuć dapamahčy stabilizavać vas u hety momant.

• Ličycie kolery.

Niekatoryja terapieŭty rekamiendujuć prostaje praktykavańnie: paličycie i nazavicie kolery vakoł vas. Vymavicie kožny ź ich usłych abo prosta zapaminajcie ich u dumkach pa miery taho, jak fiksujecie, što dyvan sini, a vaša kašula čyrvonaja. Heta moža dapamahčy adciahnuć vas ad tryvohi, jakaja narastaje ŭ vašym rozumie.

• Vaźmicie što-niebudź chałodnaje.

Dajdzicie da ladoŭni i patrymajcie kubik lodu abo nakryjcie zapiaście vilhotnaj prachałodnaj tkaninaj. Šok ad choładu moža dapamahčy zasiarodzić vas u ciapierašnim momancie; heta taksama dapamahaje palehčyć dyskamfortnaje ciapło i patlivaść, jakija adčuvajuć niekatoryja ludzi padčas prystupaŭ paniki.

• Dychajcie, jak dzicia.

Hipiervientylacyja, zvyčajnaja prykmieta prystupaŭ paniki, moža vyklikać u ludziej hałavakružeńnie, tamu pavolnaje dychańnie moža być karysnym. Časta darosłyja dychajuć hrudźmi, ale zamiest hetaha moža być karysna dychać dyjafrahmaj, jak dzicia, — zasiarodžvacca na pašyreńni žyvata. Heta moža zapavolić i pahłybić naša dychańnie, napaŭniajučy mozh kisłarodam i zapuskajučy parasimpatyčnuju niervovuju sistemu, jakaja źnižaje ŭzrovień stresu.

Pavialičyć

• 38
• 0
• 2
• 2
• 3
• 9
• 11
• 0