Памёр музыкант — легенда контркультуры. Аднак пра сваю шалёную папулярнасць ён даведаўся праз 30 гадоў
Ва ўзросце 81 года памёр амерыканскі музыкант і паэт Сікста Радрыгес. Ён пачаў і завяршыў кароткую музычную кар'еру ў канцы 1960-х — пачатку 1970-х гадоў і на працягу амаль трох дзесяцігоддзяў не ведаў пра тое, што быў суперзоркай для жыхароў Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі і стаў натхненнем для цэлага пакалення змагароў з апартэідам.
Радрыгес нарадзіўся ў Дэтройце ў сям'і імігрантаў з Мексікі і пачаў займацца музыкай у 1967 годзе. Ён стаў часткай контркультуры, якая актыўна развівалася тады, і пісаў песні, якія адрозніваліся яркімі паэтычнымі вобразамі і з'едлівымі каментарамі ў дачыненні да традыцыйнага амерыканскага ладу жыцця, піша Бі-бі-сі.
У 1970-м і 1971 гадах Радрыгес выпусціў два альбомы (пад назвамі Cold Fact і Coming From Reality). Аднак запісы не мелі камерцыйнага поспеху ў ЗША, і яго гуказапісвальная кампанія скасавала з ім кантракт.
Але запісы Радрыгеса набылі па-сапраўднаму культавы статус у некаторых іншых краінах, у прыватнасці ў Аўстраліі і Паўднёва-Афрыканскай Рэспубліцы. Там яго кампазіцыі часта прысутнічалі ў радыёэфіры і прадаваліся вялікімі накладамі.
У значнай ступені папулярнасці Радрыгеса ў ПАР спрыялі неафіцыйныя рэлізы (бутлегі) яго альбома Cold Fact.
Для многіх маладых жыхароў гэтай краіны яны сталі неафіцыйным гімнам руху супраць апартэіду, а самога Радрыгеса яны ставілі ў адзін шэраг з такімі рок-зоркамі, як Боб Дылан і Джымі Хендрыкс.
У канцы 1970-х урад ПАР забараніў перадаваць у радыёэфіры самую вядомую кампазіцыю Радрыгеса Sugar Man, бо ў ёй утрымліваліся намёкі на ўжыванне наркотыкаў. У некаторых выпадках улады спецыяльна драпалі пласцінкі з гэтай песняй, каб радыёстанцыі не маглі іх выкарыстоўваць. Аднак такія дзеянні толькі дапамаглі ўмацаваць культавы статус Радрыгеса.
Пры гэтым аўстралійскія і паўднёваафрыканскія прыхільнікі музыкі пра яго лёс нічога не ведалі. Некаторыя нават верылі ў чуткі, што Радрыгес нібыта скончыў жыццё самагубствам проста на сцэне ў 1970-х гадах.
Насамрэч Радрыгес жыў ціхім жыццём, амаль забыўшыся пра музычную кар'еру. У 1976 годзе ён за 50 даляраў (прыкладна 270 даляраў ЗША па цяперашнім курсе) набыў паўразбураны дом у Дэтройце, працаваў у гэтым горадзе будаўніком і рабочым.
«У пошуках Цукровага чалавека»
Усё змянілася са з'яўленнем інтэрнэту. У 1997 годзе старэйшая дачка Радрыгеса Іва трапіла на сайт, прысвечаны яе бацьку, — і неадкладна распавяла яму пра гэта.
Калі Радрыгес даведаўся пра сваю незвычайную папулярнасць у ПАР, ён звязаўся са сваімі прыхільнікамі ў гэтай краіне, а праз некаторы час адправіўся туды з гастролямі.
У выніку спявак з аншлагамі выступаў перад тысячамі гледачоў на найбуйнейшых паўднёваафрыканскіх канцэртных пляцоўках. Ён таксама адправіўся на гастролі ў Аўстралію.
У 2012 годзе Радрыгеса чакала яшчэ адна хваля папулярнасці — гэтым разам па ўсім свеце.
Ён стаў галоўным героем дакументальнага фільма рэжысёра Маліка Бенджалуля «У пошуках Цукровага чалавека» (Searching for Sugar Man).
Фільм атрымаў прэмію «Оскар», і музыка пачаў гастраляваць у многіх краінах, выступаў на найбуйнейшых музычных фестывалях, у тым ліку на Каачэле і Гластанберы.
У 2012 годзе Бенджалуль так распавядаў амерыканскай радыёстанцыі NPR пра папулярнасць Радрыгеса ў ПАР: «Ніхто дакладна не ведае, як яго альбом трапіў [у ПАР], але калі гэта адбылося, ён «зайшоў» — і Радрыгес стаў такім жа папулярным, як Джымі Хендрыкс — і пры гэтым яго лічылі такім жа мёртвым. Усе ведалі яго альбомы і ўсе ведалі, што Радрыгеса даўно няма ў жывых».
«Першы рух белых супраць апартэіду чэрпаў натхненне ў рок-музыцы, — працягвае рэжысёр. — Радрыгес быў першым, каго яны пачулі. Першым, хто казаў пра палітыку і быў наладжаны супраць істэблішменту. Так што Радрыгес мяняў грамадства, пры гэтым знаходзячыся на аддаленні».
Паўднёваафрыканскі музыкант Дэвід Скот (сцэнічнае імя «Кіфнес») напісаў у сувязі са смерцю Радрыгеса, што ён быў «легендай з узрушальнай гісторыяй жыцця».
«У ЗША ён жыў у адноснай невядомасці, але быў вельмі папулярны тут у ПАР — і вельмі доўгі час пра гэта не ведаў, — кажа ён. — Нічога падобнага на нашым веку ўжо не ўбачым».
Каментары