«Саня, глядзі, як трэба прыгожа сыходзіць». Кацярына Сныціна — пра тое, чым будзе займацца пасля завяршэння баскетбольнай кар'еры
Чым Кацярына, пагружаная ў прафесійны баскетбол з 17 год, плануе заняцца цяпер? Пра гэта яна расказала «Нашай Ніве».
«Наша Ніва»: Раскажы, як фінальная гульня далася табе маральна і фізічна?
Кацярына Сныціна: Я стамілася — гэта факт. І фізічна, і маральна. Усё ж пра завяршэнне кар’еры я аб’явіла яшчэ напачатку сезона, і размяркоўвала ўсе свае сілы акурат да фінальнай даты 19 мая. І на наступны дзень, 20-га, я проста ляжала ў ложку і думала: усё, я па ходу аддала ўсю сябе на гэты прамежак у дзевяць месяцаў.
Але ўнутры я адчуваю задавальненне: у мяне быў афігенны сезон. Калі азірацца яшчэ далей — у мяне была афігенная кар’ера.
На апошняй гульні ў залі прысутнічала вельмі шмат беларусаў, шмат людзей мне напісалі, пазванілі — віншавалі. Як і члены каманды. Я ім, дарэчы, пажадала поспехаў у іх далейшай кар’еры, і каб у іх была магчымасць вось так асэнсавана скончыць кар’еру, як я. Я спадзяюся, што паказала ім адзін з варыянтаў, як можна фінішаваць.
Я ўпэўненая: калі б са мной нешта здарылася, і я б не змагла гуляць праз траўму, мяне б гэта расціснула. А тут я вельмі мэтанакіравана, крок за крокам, ішла да фінішу — і дабралася.
«НН»: Калі ты яшчэ толькі анансавала, што будзеш гуляць апошні сезон, твая сяброўка, спявачка Маргарыта Ляўчук жартавала, што табе варта будзе запісаць відэа са зваротам да Лукашэнкі: маўляў, Саня, глядзі, як трэба прыгожа сыходзіць. Плануеш нешта такое?
КС: У мяне не дайшлі рукі разабраць свой тэлефон, галерэю там, але пасля нашай гульні я сядзела ў распранальні досыць доўга. І ў мяне ёсць адно відэа па тэме для беларусаў. Проста пакуль не даходзяць рукі яго зафіналіць.
«НН»: Ці зрабіла б нешта інакш на сваім шляху баскетбалісткі, калі б можна было вярнуцца ў мінулае?
КС: У мяне ёсць некалькі гульняў, якімі я незадаволеная. Тым, як выступіла — лічу, таму мы прайгралі.
Ці вось у 24 гады ў мяне быў паспяховы сезон, але я надарвала ахіл, і праз тое, што не хацела прызнаваць гэтага, працягнула гуляць. У выніку ў мяне запаліўся другі ахіл, і ўсё скончылася дзвюма аперацыямі — я аднаўлялася два з паловай гады. Калі б я была разумнейшай, слухала сваё цела, да гэтага не прыйшла б. Але такія рэчы — траўмы і паразы, менавіта яны зрабілі мяне той, хто я ёсць — чалавекам і спартсменкай.
Апошнія некалькі год я перадавала гэтыя веды іншым гульцам: вы абавязаныя слухаць сваё цела, адстойваць сваё здароўе. Для ўсяго мусіць быць іншы шлях, з меншым болем. Нават калі ў вас афігенны сезон, заўсёды можна зрабіць паўзу і працягнуць пазней замест таго, каб заганяць сябе да стану хірургічных умяшанняў.
«НН»: Ты заўсёды казала, што баскетбол — гэта тваё жыццё. І праца, і хобі. А цяпер сыходзіш, бо «больш не кайфуеш». Што зойме яго месца?
КС: У тым ліку дзякуючы таму, што мяне ўсе пыталі пра хобі, я ў нейкі момант задумалася: блін, у мяне рэальна няма нічога, апроч баскетбола. І вось цяпер у мяне ёсць магчымасць адшукаць гэтае хобі. Таму я вельмі радая, што знаходжуся ў Лондане, дзе ёсць усё — ад танга да мастацтва і іншых відаў спорту.
Карацей, цяпер я магу пераспрабаваць усё, што хачу, і знайсці нейкі новы занятак, каб потым называць яго сваім жыццём.
«НН»: На гэта момант няма яшчэ нейкіх прымерак?
КС: У мяне ёсць праект, у сярэдзіне чэрвеня я змагу пачаць казаць пра яго адкрыта. Ён разлічаны на паўгода, гэта вельмі цікавы занятак, вельмі новы для мяне — я афігела, калі асэнсавала, што ўпісалася ва ўсё гэта. Але трэба дачакацца чэрвеня, каб я магла пра яго расказваць.
Менавіта ў сувязі з гэтым праектам я не шукала новых заняткаў. Дый сезон толькі скончыўся.
«НН»: Ты ж маеш на ўвазе тэатральны праект?
КС: Назавем гэта праектам у сферы мастацтва.
«НН»: Генеральная сакратарка федэрацыі баскетбола Анастасія Марыніна выказалася пра поспехі беларускага баскетбола ва ўмовах міжнароднага бана, цытата: «Наш узровень не знізіўся, а, наадварот, за кошт маладых спартоўцаў яшчэ і павялічыўся. Таму хай шкадуюць тыя, у каго з намі няма магчымасці згуляць». Што думаеш пра гэта, сочыш агулам за беларускім баскетболам?
КС: Скажу так: кожны з нас жыве ў сваім выдуманым свеце (пасміхаецца). Ужо прайшло некалькі баскетбольных еўрапейскіх турніраў без Беларусі, і няма такога, што нехта абмяркоўвае: божа мой, дзе ж зборная Беларусі, дзе зборная Расіі?
Баскетбольны свет працягвае жыць і развівацца, і тое што з яго выпала дзве зборныя краін-агрэсараў, ён нават не заўважыў. Тое, што ў Марынінай сваё бачанне таго, што гульцы развіваюцца, выступаючы супраць Узбекістана і абыгрываючы іх з лікам 106:31…
Немагчыма быць найлепшым, калі ты не гуляеш супраць найлепшых — гэта сусветныя законы.
«НН»: У каментарах пад пастамі пра тваё завяршэнне кар’еры пісалі: «Для Каці адкрываюцца трэнерскія дзверы». Ты пра гэта задумвалася?
КС: Мая трэнерка ў лонданскай камандзе Стэла Кальцыду скончыла сваю баскетбольную кар’еру чатыры гады таму. Я з ёй размаўляла пра тое, як яна перайшла ў трэнерскую дзейнасць. І яна расказала, што, калі раней баскетбол займаў у яе няхай пяць гадзін у дзень, то пасада трэнера — гэта практычна цэлы заняты дзень: ты рыхтуешся да трэніроўкі, трэніруеш, а потым аналізуеш вынікі. Гэта выматвальная праца, якая забірае вельмі шмат часу і сіл. Таму я адразу адмяла гэтую ідэю.
Мне хочацца пажыць іншым жыццём, хочацца нечага неспартовага, дзе я не буду падпарадкаваная правілам, рэжыму. Я не бачу сябе на сёння той, хто ўзначальвае каманду, там, дзе ад мяне патрабуюць вынік.
«НН»: Бачыш, дабіліся вынікаў з жанчынай-трэнеркай, а ў Беларусі ёсць людзі, якія дагэтуль лічаць, што гэта не зусім жаночая праца. Як, напрыклад, Віктар Ганчароў, трэнер валейбольнай зборнай, які нядаўна заявіў, што дзявочым камандам патрэбны «пастух-мужчына»…
КС: Няма словаў. За маю кар’еру ў мяне былі тры жанчыны-трэнеркі. Астатнія — мужчыны, сярод іх сустракаліся, мякка скажам, недалёкія. З жанчынамі ж шанцавала — варта проста паглядзець на маю Стэлу, якая яна афігенная — чатыры гады ў прафесіі, і ўжо выйграла еўракубак, другі па значнасці турнір у Еўропе.
Яна, дарэчы, расказвала, што вельмі складана знайсці працу ў трэнерскім свеце, таму што ў іх там існуе патрыярхат. Жанчынам куды больш складана прабіцца на пазіцыю галоўнага трэнера.
Але тое, што жанчына — горшы трэнер проста па полавай азнацы — гэта трызненне. Пракаментую так, каб не мацюкацца (пасміхаецца).
Кацярына адзначае, што ў «Лонданскіх Львах» у параўнанні з іншымі камандамі, дзе яна гуляла — супермоцны медыякантэнт. «Клуб першапачаткова ставіў задачу зрабіць баскетбол у Англіі больш модным, папулярным, зацікавіць спортам тых жа дзяцей. Таму ў іх афігенны кантэнт, яркія відэа. Я гуляла 21 сезон і ніколі так крута не выглядала на пляцоўцы, як у іх у нарэзках з гульні».
«НН»: Ты цяпер плануеш асесці ў Лондане? Дзе сёння твой дом?
КС: Маё самае камфортнае становішча побач з Надзяй, маёй жонкай (Кацярына сустракаецца з Надзеяй Бродскай — дырэктаркай Беларускага свабоднага тэатра, рэгістрацыя шлюбу — у іх бліжэйшых планах — «НН»). Мы вырашылі, што застанемся ў Лондане. Яна тут працуе, а я па ходу разбяруся.
З нашым новым жыццём з 2020 года я ўвогуле перастала планаваць надоўга. Як мінімум год мы будзе яшчэ ў Лондане, а далей паглядзім.
«НН»: Ці падтрымліваеш нейкі дыялог са спартсменамі з Беларусі?
КС:
З усіх спартсменаў, з кім я калі-нікалі камунікавала, з усіх баскетбалістак, з кім правяла нейкі час у нацыянальнай зборнай, мне, нават калі мы выйгралі еўракубак, напісалі толькі два чалавекі. Гэта ўсё, што трэба ведаць пра камунікацыю адтуль.
Я першапачаткова сама не ініцыявала дыялог са спартсменамі, якія заставаліся там, у мяне не атрымлівалася размаўляць з тымі, хто займае супрацьлеглую пазіцыю, хто падтрымлівае рэжым. У мяне няма на такое энергіі, хаця многія мае знаёмыя спартсмены ўпарта камунікуюць з тым бокам, нешта ім даказваюць.
У мяне мінімальны кантакт агулам з беларусамі ўнутры Беларусі. Падаецца, адна з прычын тут ва ўсіх — берагчы сябе. Бо ў мяне высмоктвалася энергія, калі мне прыходзілася сутыкацца з людзьмі, якія незадаволеныя тым, як мы змагаемся тут і як яны жывуць там. І я зразумела, што ёсць два варыянты: ці размеркаваць сябе ўсю на людзей, ці сабраць энергію ўнутры, пакінуць яе сабе. Усё ж апошнім часам я і так адчуваю, што мне цяжка маральна: марафон зацягваецца. І цяпер для мяне самая складаная стадыя, дзе ты проста перастаўляеш ногі і пакуль што не бачыш, дзе наступны паварот.
Для самазахавання я нават скараціла час у інтэрнэце: замест 9 гадзін у суткі ў мяне пяць гадзін экраннага часу. Але ўсё адно гэта зашмат. І медытацыі я вось закінула.
«НН»: Пры ўсё стомленасці ты не вывальваешся з палітычнай павесткі. Бачыла, што рупна спрабуеш разабрацца, за каго галасаваць на выбарах у КР. Чаму для цябе гэта важна?
КС: Людзі, якія вырашылі перазапускаць КР, у гэтым нешта бачаць. І яны спрабуюць нешта зрабіць. Я ўсё яшчэ не ведаю, за каго буду галасаваць, хаця выбары ў канцы тыдня. Было пару непрыемных момантаў, калі нехта мне пісаў і прасіў: прагаласуй за нас! Але я не магу гэта рабіць толькі таму, што мы знаёмыя ці ўдзельнічалі ў адных праектах. Я хачу сама прачытаць усе праграмы і зрабіць выбар.
Я разумею, што ў палітыкаў, актывістаў было мала часу на агітацыю і данясення таго, што яны прапануюць. Але ў такім выглядзе гэта ўсё адно адбываецца ў першы раз і не ўдзельнічаць у гэтым зусім будзе як мінімум дзіўна.
«НН»: Ты спецыяльна падкрэсліваеш паўсюдна, што ты беларуска. Пасля матчаў фатаграфавалася з бел-чырвона-белым сцягам. Там-сям часам узнікаюць некаторыя канфлікты на нацыянальнай глебе, табе ніколі пасля вайны не прылятала чыста па факце таго, што ты беларуска?
КС: Быў нават перыяд пасля пачатку вайны, калі я па Літве і Польшчы ездзіла на машыне з беларускімі нумарамі. Мае сябры прапаноўвалі мне даць налепку, каб я заклеіла чырвона-зялёны сцяг бел-чырвона-белым. Я тады сказала: не, кожнаму, хто захоча мне нешта сказаць з нагоды маёй нацыянальнасці, я змагу патлумачыць, што ёсць беларусы, а ёсць рэжым Лукашэнкі, і яны павінны гэта адрозніваць.
Памятаю, у Вільні, першае лета пасля пачатку вайны, я стаяла на светлафоры, а там у іх крыху адрозніваюцца правілы руху. Мне пачалі сігналіць ззаду, а я не паехала. І я ўбачыла, што да мяне ідзе мужчына. Я ўжо падрыхтавалася, што будзе мне ўстаўляць. Бо многія расказвалі, што на дарогах з імі здараліся непрыемныя інцыдэнты праз беларускія ці рускія нумары. Я апусціла акно і ўжо была гатовая з тым літоўцам счапіцца языкамі. А ён такі: «Я бачу, што вы не адсюль. У нас тут, калі гэта [стрэлка] гарыць, то можна ехаць направа». Карацей, я тады зразумела, што толькі накручваю сябе праз навіны.
Што тычыцца, напрыклад, майго кола ў Лондане, маёй каманды — у нас менеджарка прыдумала невялікае мерапрыемства. Мы ўсе два тыдні правялі ў спартовым лагеры. Для знаёмства кожны рыхтаваў міні-прэзентацыю на пяць хвілін. У маёй была інфармацыя пра тое, адкуль я, пра мае перамогі плюс вялікая частка пра пратэсты, пра тое, чаму я не магу вярнуцца ў Беларусь, што Лена Леўчанка сядзела ў турме, якія ў нас наступствы для тых, хто выказваецца супраць рэжыму.
І потым на працягу сезона, калі я нешта пісала ў сацсетках пра Беларусь, дзяўчаты заўсёды дадаткова цікаваліся: «А што адбылося?» Мая каманда ў курсе таго, што адбываецца ў нашай краіне.
«НН»: Ты казала, што ў 38 адчуваеш сябе на 25 — у чым сакрэт?
КС: Пакуль здаецца, я сябе на 50 адчуваю, пасля ўсяго напружання (пасміхаецца).
Але звычайна, можа, не на 25, але на 30 я сябе адчуваю, я там недзе захрасла.
Справа ў звычках. Па-першае, спрабаваць знайсці ва ўсім пазітыў (хаця часам мне складана яго знаходзіць у сённяшнім свеце, але гэта значная частка поспеху захавання юнацтва ўнутры і звонку). Па-другое, мінімум фастфуду — 80% я спрабую адвесці на правільнае харчаванне і толькі 20% пакідаю на печыва і торцікі.
Не ведаю, калі вярнуся ў трэнажорку, але для праекта мне трэба быць у добрай фізічнай форме. Як мінімум дзеля гэтага туды вярнуся. Але хацелася б у ідэале знайсці сабе спартовае хобі. Напрыклад, сноўборд — і я тады мэтанакіравана рыхтую сябе да зімы. Не магу проста ў пустэчу спортам займацца, мне патрэбныя нейкія арыенціры ці фінальная мэта, інакш падае матывацыя.
«НН»: Як у цябе сёння з беларускай мовай? Ты мэтанакіравана ўзялася за навучанне нейкі час таму.
КС: На працягу некалькіх месяцаў двойчы на тыдзень я працягваю вучыць беларускую мову з настаўнікам. Але ў мяне ўсё яшчэ недастаткова добры ўзровень. Я магу размаўляць па-беларуску, але павольна, няма ўпэўненасці ў сваіх ведах. Мне пакуль не хапае слоўнікавага запасу. Пры гэтым сам-насам з настаўнікам я спакойна шпару, хай і з памылкамі.
«НН»: Нехта спытае: навошта ў эміграцыі, у Лондане, менавіта цяпер пачынаць вучыць беларускую?
КС: Той, хто спытае, відаць, не жыве ў Еўропе, інакш ён быў ведаў, што многія ў дыяспарах размаўляюць па-беларуску. У Лондане велізарная дыяспара, і вялікая частка гэтых людзей тут жыве даўно, і яны не размаўляюць па-руску.
У Літве, у Польшчы я знаходзілася ў асяроддзі сваіх сяброў, і некаторыя толькі пачыналі свой рух у бок беларускай мовы. А тут людзі дзясяткі год ёй валодаюць: толькі беларуская ці англійская. І мне хочацца мець магчымасць у тым ліку з імі спакойна камунікаваць.
Што для мяне будзе асабістым крытэрам, паказчыкам, што я валодаю беларускай мовай на дастатковым узроўні? Я змагу пажартаваць па-беларуску і не лажануць.
«НН»: Ты заўсёды цёпла расказваеш пра свае стасункі з жонкай Надзяй. Ці марыце вы пра дзяцей?
КС: Я Надзі неяк сказала, што аднойчы мне зададуць такое пытанне, маўляў, давай узгоднім. Мне пашанцавала: у нас з Надзяй аднолькавае бачанне тут — мы абедзве не хочам дзяцей.
«НН»: У цябе набітая татуіроўка з лозунгам «Немагчымае магчыма». Што для цябе сёння найбольш жаданае, што хочацца з немагчымага зрабіць магчымым?
КС: Гэта свабодная Беларусь. Мабыць, дзякуючы маім татуіроўкам, нават калі я зараз не бачу выхаду з сітуацыі, я ўсё адно памятаю, што ўсё магчыма. Вось гэта застаецца для мяне самай важнай, пакуль што недасягальнай ідэяй, марай, жаданнем.
Каментары
Іншая справа, што гледачу жаночыя каманды непатрэбныя, яны ўсе бюджэтныя
Хто даведаўся пра існаваньне з артыкулу - палец долу.