Kniha XV stahodździa, padarunak na viasielle i aŭtohraf Niła Hiejmana. Padviali vyniki konkursu na samyja bujnyja i cikavyja pryvatnyja biblijateki Biełarusi
U Biełarusi znajšlisia fienamienalna vialikija pryvatnyja biblijateki z knižnymi pakojami, siaredniaviečnymi artefaktami i redkimi aŭtohrafami, piša Oz.by.
Konkurs siarod uładalnikaŭ chatnich biblijatek praviała handlovaja sietka OZ da svajho 24-hodździa. Knihalubaŭ šukali pa ŭsioj Biełarusi.
Asabistyja biblijateki vystavili na konkurs bolš za paŭtysiačy čałaviek. Chtości atrymaŭ knižnyja kalekcyi ŭ spadčynu, a dla kahości heta stała sensam žyćcia. Mnohija padyšli da pytańnia vynachodliva, stali źbirać knihi adnoj tematyki: histaryčnyja, dziciačyja abo fentezi.
Pavodle ŭmoŭ, uładalniki pryvatnych biblijatek sami nazyvali kolkaść knih. Adnak dla bolšaj peŭnaści arhanizatary pierapraviarali źviestki i ličyli knihi. Haziety i časopisy ŭ raźlik nie brali.
Niekatoryja biblijateki vyłučyli za kreatyŭny padychod i nieardynarnyja zbory.
«Maštaby pryvatnych biblijatek, jak i kolkaść udzielnikaŭ, pierasiahnuli ŭsie našy čakańni. Niekatoryja kvatery tak zastaŭlenyja knižnymi šafami, što tyja stali ŭžo nie častkaj, a ŭsim interjeram. I što cikava, uładalniki takich vielizarnych zboraŭ nie prosta zachoŭvajuć knihi jak pamiać, a sistematyzujuć ich, viaduć ulik i pieračytvajuć. Navat u stahodździe internetu jany zdoleli zachavać zapał da papiarovych knih, ź jakim žyviom i my z 1999 hoda. I tak budzie i dalej», — adznačajuć u sietcy OZ.
Chto ŭznačaliŭ rejtynh pryvatnych biblijatek
Uznačaliła rejtynh pryvatnych biblijatek Volha Klacko z Kałodziščaŭ pad Minskam. Jaje kalekcyja naličvaje 8708 knih. Mienavita jana atrymaje siertyfikat ad sietki OZ na 1999 rubloŭ — pa anałohii z hodam zasnavańnia retejlera.
Volha źbiraje knihi z 15 hadoŭ, a dakładniej, z momantu svajho pastupleńnia ŭ miedvučylišča. Jaje biblijafilski «staž» — 32 hady.
Pieršuju knihu, nabytuju na stypiendyju, Volha pamiataje dahetul. Heta byŭ «Tartaren z Taraskona» francuzskaha ramanista Alfonsa Dade. Nie zmahła ŭstajać pierad vokładkaj, uspaminaje pieramožca.
Ciapier jaje kvatera — heta adna vialikaja biblijateka, u jakoj vakoł knihi. Stełažy dla ich zroblenyja ŭručnuju z sasnovych došak. Knihi na palicach rasstaŭlenyja pa rubrykach. Jość navat katałoh, u jaki biblijafił skrupulozna ŭnosić novyja pastupleńni.
«Zrazumieła, daloka nie ŭsie z sabranych knih mnoju pračytanyja, ale ja ŭparta pracuju nad hetym. Čytaju kožny dzień. Kab znajści na heta čas, nie hladžu televizar i starajusia radziej brać u ruki telefon. Tamu pra konkurs daviedałasia ad dački. Jana skazała, što ŭ mianie jość šancy na pieramohu. A ja prosta lublu knihi jak takija i lublu čytać», — pryznajecca žančyna.
Čym dziŭnaja pryvatnaja biblijateka ŭ Hrodnie
Juryj Haradziłaŭ lubić miemuary i zachopleny daśledavańniami suśvietnych vojnaŭ. U jaho samaja vialikaja histaryčnaja biblijateka siarod udzielnikaŭ konkursu. Jon uvajšoŭ u lik piaci pryzioraŭ, jakija atrymali pa 100 rubloŭ.
«Svaju pieršuju knihu kupiŭ jašče ŭ 15 hadoŭ. Mnie padabajucca daśledavańni ab Pieršaj i Druhoj suśvietnych vojnach, lublu miemuary. Pa ich, viadoma, historyju nie vyvučyš, kožny aŭtar pryŭnosiŭ svajo, ale dla razumieńnia kantekstu padychodziać», — raspaviadaje znaŭca historyi błohu s13.ru.
U hrodzienskim pryvatnym zbory — kala 4000 knih tolki pa historyi, ich kolkaść imkliva raście.
«Źbiŭsia ź liku, kožny miesiac vydatkoŭvaŭ ź piensii rubloŭ z 300-400, zakazvaju na roznych sajtach, na OZ taksama. Vielmi chaču nabyć apošniaje vydańnie Puankare, jaho razabrali prosta z vydaviectva», — pryznajecca ŭładalnik biblijateki.
Juryj Mikałajevič katałoh nie viadzie, ale vykarystoŭvaje knižnyja znaki, jakija zaśviedčvajuć uładalnika. Ekślibrysy prastaŭlenyja piačatkaj na piarednim i zadnim forzacach usich knižak.
«Što tyčycca ekślibrysaŭ, to ich u mianie try: prastaŭlaju na piarednim i zadnim forzacach. Jość jašče adzin z čymści nakštałt siamiejnaha hierba, štampuju knihi, jakija daru. Miesca ŭ kvatery stanovicca ŭsio mienš. Mnie kažuć: kudy stolki, para spynicca. Pa kvatery chadžu bačkom. Na niekatorych palicach knihi ŭ try-čatyry rady», — adznačaje hrodzieniec.
Čym cikavyja inšyja knižnyja miehazbory
Vialikaja biblijateka i ŭ Alaksandra Sambuki z Homiela. Jahonaja kalekcyja taksama ŭražvaje — kala 7500 knih z ruskaj i zamiežnaj kłasikaj, a jašče navukovaj litaraturaj. Usio bieražliva zaniesiena ŭ katałoh.
«Svaju biblijateku źbiraju biez małoha paŭstahodździa i vielmi joj hanarusia. Pračytaŭ usie svaje knihi i mahu pierakazać źmiest luboj ź ich. U mianie pieršaja vyšejšaja adukacyja — fiłałahičnaja, pa joj pracavaŭ nastaŭnikam ruskaj movy i litaratury. Adsiul i luboŭ da knih», — raskazvaje Alaksandr Michajłavič.
Minčuk Maksim Milko biblijateku atrymaŭ u spadčynu ad baćki. Ciapier u joj 2000 knih — pa fentezi i navukovaj fantastycy.
«Kolki siabie pamiataju, zaŭsiody čytaŭ. Baćka pryščapiŭ luboŭ da čytańnia, jon ža pačaŭ źbirać biblijateku, a ja ź vialikaj radaściu pryniaŭ estafietu. Mahu doŭha havaryć pra tvory, aŭtaraŭ i inšyja kalalitaraturnyja rečy. Ułasna, heta adna z maich lubimych tem. Saču za navinkami vydaviectvaŭ. I, viadoma, nie źbirajusia spyniacca papaŭniać biblijateku. Voś takaja ŭ mianie zaležnaść», — žartuje knihalub.
Svoj nieardynarny zbor knih jość i ŭ minčanki Natalli Pulajevaj. Jana viadzie błoh pa dziciačaj litaratury. Joj ža pryśviečana i biblijateka.
«Siem hadoŭ tamu, paśla naradžeńnia starejšaha syna, ja znoŭ zahłybiłasia ŭ śviet dziciačych knih — užo jak mama. I heta zahłybleńnie vyliłasia ŭ stvareńnie chatniaj dziciačaj biblijateki. Zdajecca, siarod našych dźviuch tysiač jość knihi na lubuju temu i pad luby zapyt. Ciapier u siamji padrastaje druhi čytač. Małodšaj dačce hodzik, i muž naiŭna mierkavaŭ, što novych knih nie dadasca. Ale my ž z vami ŭsio razumiejem», — uśmichajecca Natalla.
Adna z samych pryhožych pryvatnych biblijatek znajšłasia ŭ Fieliksa Januškieviča z Rakava. U rodnym horadzie jon piersona viadomaja, jak i jahony brat Valarjan. Razam jany adkryli pryvatny muziej-halereju — try pavierchi, zapoŭnienyja ekspanatami. Znajšłosia miesca i biblijatecy na bolš čym 4500 knih.
«Značnaja jaje častka — heta savieckaja litaratura 70-80-ch hadoŭ minułaha stahodździa pa mastactvie i navucy, a taksama muzyčnaja litaratura. Ale bolš za ŭsio ŭ nas knih biełaruskich aŭtaraŭ. Samaja staraja — XV stahodździa. Asabista ja asabliva šanuju vydańni z aŭtohrafami piśmieńnikaŭ. U našaj kalekcyi jość knihi, jakija padpisanyja samim Uładzimiram Karatkievičam», — adznačaje Fieliks Januškievič.
Jakimi jašče kalekcyjami hanaracca biełarusy
Pa 50 rubloŭ na knižnyja navinki ŭručyli jašče piaciarym udzielnikam konkursu. Siarod ich — Jaŭhien Bajarčuk z Homiela, jaki sabraŭ vielizarnuju kalekcyju hrafičnych ramanaŭ i komiksaŭ, a taksama redkich vydańniaŭ, u tym liku Codex Seraphinianus za 250 dalaraŭ i knihu z aŭtohrafam anhlijskaha piśmieńnika-fantasta Niła Hiejmana.
Cikavaja biblijateka i ŭ Łarysy Ivaška z ahraharadka Rusino ŭ Baranavickim rajonie. Svaju pieršuju knihu jana atrymała ŭ padarunak za kaścium muškieciora.
«Adnoj z samych darahich knih dla mianie była kniha Astroŭskaha «Jak hartavałasia stal». Mnie jaje padaryŭ dyrektar škoły ŭ 1958 hodzie za najlepšy karnavalny kaścium. Ja tak hanaryłasia hetym padarunkam, što pračytała knihu niekalki razoŭ», — uspaminaje jana.
Kaciaryna Saŭkina zachavała biblijateku, jakuju atrymali jaje baćki jak viasielny padarunak ad babuli. «Jość taki vyraz, što kniha — najlepšy padarunak. I taki padarunak, a mienavita chatniuju biblijateku, babula vyrašyła padaryć maim baćkam na viasielle jak najbolšuju kaštoŭnaść u siamji», — tłumačyć mahilaŭčanka.
Inšyja zbory taksama ŭražvajuć. Tak, minčanin Ściapan Božyk vałodaje pryvatnaj biblijatekaj na 3200 ekzemplaraŭ z samaj vialikaj kalekcyjaj mini-knih, a Vital Kavalenka — zboram z bolš čym 6000 tamoŭ.
«Žartam nazyvaju siabie knižnym narkamanam». Piensijanier z Baranavickaha rajona bolš za 40 hadoŭ źbiraje knihi, i ŭ jaho ich tysiačy
«Šukaju na barachołkach, aŭkcyjonach, u biblijatecy». Jak čałaviek źbiraje kalekcyju biełaruskich komiksaŭ 90-ch hadoŭ i kolki na heta tracić
«Dla mianie asałoda być siarod hetych pradmietaŭ». Siamja pramianiała kvateru na dom u vioscy i abstaviła jaho rarytetnymi rečami
Łukašenkaŭcy ŭpieršyniu za doŭhi čas pakazali Viktara Babaryku27
Kamientary