U novym kino raskryli «Adysieju» ź niezvyčajnaha boku — atrymałasia vielmi pryhoža

Što vy viedajecie pra lehiendarnaha Adysieja? Napeŭna, zhadajecie jaho jak hieraičnaha vajara, mahčyma, uspomnicie jaho vostraŭ Itaku i žonku Pieniełopu, mo i ŭspomnicie, što epapieju pra Adysieja napisaŭ hrek Hamier. Ale ci dumali vy, što było z Adysiejem paśla taho, jak usie podźvihi adyšli ŭ minułaje?

Pra heta źniaŭ svoj novy film italjaniec Ubierta Pazalini. Jaho «Viartańnie» — heta apošnija častki hamieraŭskaj «Adysiei», adaptavanyja da našaha času tak, što i praz tysiačahodździ paśla Hamiera my znojdziem tut važnaje dla siabie.

My na vostravie Itaka. Niekali Adysiej, car Itaki, pakinuŭ vostraŭ, žonku Pieniełopu i syna Telemacha, kab sa svajoj armijaj zavajavać Troju. Ciahnulisia dni biez uładara, pieratvaralisia ŭ miesiacy i hady, a Adysieja i jaho sałdat usio nie było. I tady žychary vostrava pavieryli, što car zahinuŭ, jon da ich užo nie vierniecca.

Nie pavieryła tolki Pieniełopa — žančyna, jak mahła, chavałasia ad šmatlikich prapanoŭ šlubu. Ale mocnaj carycy ź jaje nie vyjšła, i vostraŭ pacichu prychodziŭ u zaniapad. Małady Telemach taksama nie dapamahaŭ maci, chiba što chavaŭsia za jaje śpinaj ad prablem.

U takija časy Adysiej viarnuŭsia na Itaku, pryčym zusim nie tak, jak viartajucca hieroi. Nie było vajennaha tryŭmfu i vialikaha śviata — jaho, hołaha i pabitaha, prybiła chvalami da bieraha vostrava, i nivodzin ź jaho ludziej ź im nie viarnuŭsia. Takomu Adysieju niaprosta viarnucca ŭ pałac, navat niaprosta pryznacca miascovamu biadniaku, chto jon taki, bo jon viedaje, čaho ad jaho čakajuć ludzi. Dy i składana adkazvać na niepaźbiežnyja pytańni: čamu jon viarnuŭsia adzin, dzie jon byŭ stolki času, ci nie zdradziŭ na šlachu dadomu svajoj siamji i narodu?

Pavialičyć

Adzin z kranalnych momantaŭ filma — razmova Pieniełopy i Adysieja, kali jon jašče nie pryznaŭsia, kim źjaŭlajecca, i kali jana jašče bačyła ŭ im tolki vajara, jaki byŭ u Troi. Heta nievialiki dyjałoh, ale vydatnaja akciorskaja praca Rejfa Fajnsa i Žuljet Binoš — Adysieja i Pieniełopy — robić jaho takim tonkim i pryhožym. 

Pieniełopa zapytvajecca ŭ nieznajomca, čamu nie viarnuŭsia jaje muž, i Adysiej adkazvaje — mahčyma, jon baicca, a mo jon zabłytaŭsia? I tady niaŭciešnaja žančyna pytajecca ŭ vajara, čamu ž mužčyny iduć na vajnu, čamu jany hvałciać i zabivajuć žančyn i dziaciej, i ci rabiŭ takoje Adysiej. Adkazu jana nie atrymlivaje, ale zrazumieła, što hetaje maŭčańnie — taksama adkaz.

A dalej Adysieju davodzicca dać rady mužčynam Itaki, jakija chacieli b zrabić Pieniełopu svajoj žonkaj, ale nie dziela jaje ščaścia i dabrabytu na vostravie, a dziela ŭłasnaha dabrabytu. I tady mužčyna, poŭny hnievu, abiraje šlach hvałtu, nie abaviazkovy dla Pieniełopy, ale adziny mahčymy dla jaho paśla taho, što jon pieražyŭ.

Zdajecca, i sam Adysiej nie ličyć siabie hierojem. U chacie śvinapasa, jaki daŭ jamu prytułak, były car słuchaje raspoviedy pra trajanskaha kania i toje, jak Troja była skoranaja. Ale kali ŭ jaho — jon ža skazaŭ, što byŭ u Troi! — pytajucca, jak tam usio było, jon adčuvaje, nibyta niama čym pachvalicca, i saramliva kaža, što ludziam padabajucca historyi. Takim Adysieja vy naŭrad ci bačyli.

Pryhoža, jak u hetaj častcy staražytnaha siužetu aŭtary filma znajšli novaje adcieńnie. Kaniečnie, heta razmova nie tolki pra Adysieja dy Pieniełopu. I ciapier my ŭsie časam adčuvajem (mahčyma, niepraŭdziva), što nie dajem rady čakańniam hramadstva i ŭłasnych blizkich, i tamu, nam padajecca, lepš za ŭsio źbiehčy. Asabliva heta aktualna dla mužčyn — i jany, jak nam hienijalna pakazvaje Fajns, mohuć być uraźlivyja, tym bolš kali my kažam pra byłych vajaroŭ. 

Pavialičyć

Kali vam nie daspadoby takija razvahi, idzicie na «Viartańnie», prosta tamu što heta vielmi pryhožy film. Cieły ludziej tut źniatyja tak, što nahadvajuć skulptury staražytnaj Hrecyi, a panaramy Itaki i zdymki mora dadajuć atmaśfiernaści. U filmie šmat kryvi, i na joj niaredka akcentujuć uvahu, kab nahadać, što staražytny hieroj pieratvaryŭsia ŭ traŭmavanaha vajara, a jaho pałac, jak kaža Pieniełopa, u kramu miaśnika.

Ź inšaha boku, Pazalini i kampanija nie nadta kłapociacca pra pačućci hledačoŭ, jakija zvyklisia da taho, kab u kino im tłumačyli ŭsio da apošniaj chviliny. Dyjałohi ŭ stužcy prostyja — heta, chutčej, historyja pra toje, kab adčuć, a nie zrazumieć, pra tuju pracu, jakuju musić vykanać sam hladač, kab padniacca na vyšyniu idei.

Jość i pytańni, jakija zastanucca biez adkazu. Nam padajuć na spodačku Adysieja ŭ čas jaho, mahčyma, najvialikšaj uraźlivaści, ale nie kažuć, jak jon da hetaha dajšoŭ. Pytańni da jaho, što hučać u filmie, majuć prava na žyćcio — i sapraŭdy, dzie jaho vojska, čamu jon viarnuŭsia tolki praź dziesiać hadoŭ? 

Ale znoŭ — «Viartańnie» atrymałasia filmam pra pačućciovaje, a nie pra racyjanalnaje. Heta ž tak nieracyjanalna — dapuskać dumku, što zhańbavany car moža viarnucca na svaju pasadu i ŭ siamju, jakuju jon kinuŭ. Adnak «Viartańnie» daje i nadzieju na lepšaje, bo, jak pakazvaje historyja, takaja nieracyjanalnaja luboŭ usio ž taki jašče niešta moža ŭ hetym śviecie.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0