БТ апраўдвае агрэсію супраць Украіны «косаўскім прэцэдэнтам». Тлумачым, чаму Косава — гэта не Данбас
Лукашэнкаўскія прапагандысты апраўдваюць расійскую агрэсію супраць Украіны і акупацыю яе тэрыторый так званым «косаўскім прэцэдэнтам». Тлумачым, чаму гэтая аналогія не працуе.
«Спецаперацыя па абароне Данбаса цалкам адпавядае міжнароднаму праву», — трубяць з экранаў прапагандысты БТ, не тлумачачы, якое дачыненне да Данбаса маюць Херсон і Мелітопаль, называючы рэальную вайну абстрактнай «спецаперацыяй».
«Калі Косава аддзялялася ад Сербіі, Міжнародны суд ААН пад ціскам заходніх краін прыняў рашэнне, якое абвяшчае, што ў адпаведнасці са Статутам ААН, калі нейкая тэрыторыя аддзяляецца ад дзяржавы, пытацца дазволу на гэты конт у цэнтральных уладаў не трэба. Пытанне: чаму тады ў адрас Масквы ўводзяць санкцыі ці дзе санкцыі ў адрас Вашынгтона?» — працягвае прапагандыстка Марыя Пятрашка, слова ў слова паўтараючы заяву Пуціна.
Тлумачым, што не так з гэтым аргументам.
У складзе Міжнароднага суда ААН былі суддзі з самых розных краін. З 13 суддзяў на працэсе толькі 5 былі прадстаўнікамі заходніх краін. Больш за тое, суддзі на працэсе дзейнічалі не ад імя дзяржавы і не атрымлівалі ніякіх інструкцый ад уладаў.
Пры ўсёй дыскусійнасці правільнасці абвяшчэння незалежнасці Косава, сітуацыя на Данбасе была ў корані іншай. І параўноўваць іх, альбо апраўдваць акупацыю Данбаса Расіяй «косаўскім прэцэдэнтам», не даводзіцца.
Першым і самым галоўным адрозненнем косаўскай сітуацыі ад данбасскай з'яўляецца тое, што да абвяшчэння незалежнасці на тэрыторыі Косава існаваў шматгадовы крывавы міжэтнічны канфлікт, былі этнічныя чысткі і масавыя забойствы. І ўсе гэтыя праблемы вырашыліся з абвяшчэннем незалежнасці Косава.
На Данбасе ўсё было роўна наадварот. Пакуль гэтую тэрыторыю кантраляваў украінскі ўрад, там не было ніякіх міжэтнічных або міжканфесійных канфліктаў. Усе праблемы Данбаса пачаліся акурат з моманту ўмяшання Расіі. З пачаткам расійскай «спецаперацыі» сітуацыя на Данбасе яшчэ больш пагоршала, як для этнічных расіян, так і для этнічных украінцаў.
Вайна ў Косаве была класічным міжэтнічным канфліктам, а вось на Данбасе канфлікт быў хутчэй міждзяржаўны. Напрыклад, у складзе ўкраінскай арміі было шмат этнічных рускіх і рускамоўных грамадзян Украіны, ніякага прыгнёту па нацыянальнай прыкмеце там не было. Па ўсіх перапісах насельніцтва этнічную большасць Данбаса складалі ўкраінцы, а трыгерам для развіцця канфлікту вакол яго сталі палітыка-ідэалагічныя, а не этнічныя супярэчнасці.
Акрамя таго, косаўскія албанцы дзесяцігоддзямі былі маргіналізаванай меншасцю ў Сербіі. Нічога падобнага з жыхарамі Данбаса не было. Наадварот, данбаскі клан фактычна кіраваў Украінай да 2014 года.
Косаўскі канфлікт быў даўнім і няспынным, і прызнанне незалежнасці Косава значнай часткай міжнароднай супольнасці адбылося пасля дзесяцігоддзяў шматразовых беспаспяховых спробаў урэгуляваць яго дыпламатычным шляхам.
Парадак кіравання Косава з 1999 года па 2008-ы вызначаўся рэзалюцыяй Рады Бяспекі ААН № 1244. Паводле рэзалюцыі, з края былі выведзеныя югаслаўскія вайскоўцы і паліцыя, кіраванне краем было перададзена Місіі ААН па справах часовай адміністрацыі ў Косаве. Таму з моманту страты ўлады над Косавам урадам Югаславіі і да абвяшчэння незалежнасці, гэтая тэрыторыя кіравалася адміністрацыяй, якая мела афіцыйнае прызнанне як з боку югаслаўскіх (сербскіх) уладаў, так і з боку Рады Бяспекі ААН.
Структуры, якія праводзілі «рэферэндумы» ў Данецкай і Луганскай абласцях, не былі легітымнымі з пункту гледжання ўкраінскай улады, яны не мелі мандата ААН. «ЛНР» і «ДНР» — цалкам марыянеткавыя структуры, у адрозненне ад тых уладаў, якія існавалі ў Косаве і прызнаваліся ААН і Сербіяй.
Першыя рэзалюцыі Рады Бяспекі ААН з асуджэннем дзеянняў сербскіх сілаў у Косаве былі прынятыя ўжо ў 1998 і 1999 гадах, за дзесяць гадоў да прызнання яго незалежнасці. Там былі сапраўдныя этнічныя чысткі і гвалтоўныя перамяшчэнні больш за мільёна чалавек. Украіну ні ў чым падобным міжнародная супольнасць не вінаваціла і адпаведных рэзалюцый Рады Бяспекі ААН супраць яе не прымалася.
На момант абвяшчэння незалежнасці Косава Саюзная Рэспубліка Югаславія (СРЮ), тэрытарыяльная цэласнасць якой пацвярджалася рэзалюцыяй №1244, перастала існаваць — яна была ператворана ў дзяржаўны саюз Сербіі і Чарнагорыі, якая распалася пасля аддзялення ад яго Чарнагорыі.
Ва Украіне аналагічных працэсаў не было. Відавочна, што сітуацыя ў Косаве, з аднаго боку, і Данецкай і Луганскай абласцях Украіны, з другога, маюць шэраг істотных адрозненняў.
Косаўская праблема мае не ўніверсальны, а ўнікальны характар, яе трэба разглядаць у кантэксце распаду Югаславіі, этнічных чыстак і ваенных злачынстваў, якія там адбываліся. Кейс Косава не можа быць прэцэдэнтам для Данбаса.
Пуцін, а следам за ім і беларускія прапагандысты, спрабуючы апраўдаць сваю палітыку ў дачыненні да ўкраінскага Данбаса, абралі вельмі хісткія аргументы, спасылаючыся на прэцэдэнт, які яны самі шмат гадоў адмаўляюцца прызнаць.
«Нават яго прыхільнікі зразумелі, што жыць як раней ужо не атрымаецца». Беларусы расказалі пра атмасферу ў краіне напярэдадні выбараў8
Каментары