Этыкеткі былі выяўленыя ў 2023 годзе ў столі старога дома, які ішоў пад знос. Мужчыну давялося тры разы вяртацца ў закінутую пабудову, каб забраць усё.

«Як яны там апынуліся, я не ведаю. Можа быць, выкарыстоўваліся для ўцяплення. Думаю, што ў доме жыў габрэй, таму што я знайшоў і рэчы, звязаныя з іудаізмам. Іх перадаў у музей, а абгорткі пакінуў сабе», — расказвае Матэвуш.

Этыкетак аказалася так шмат, што Матэвуш здолеў адабраць каля трохсот розных асобнікаў, многія з якіх добра захаваліся, хоць былі надрукаваныя яшчэ да рэвалюцыі.

«Я даўно займаюся пошукамі даўніны і калекцыянаваннем, але гэтая знаходка аказалася для мяне сапраўдным скарбам. Калі я выявіў гэтыя абгорткі, адразу звярнуў увагу на рускую мову. Калісьці я здаваў экзамен па рускай, так што здолеў прачытаць, што гэта абгорткі для цукерак, якім больш за 100 гадоў. Яшчэ пры цары яны былі надрукаваныя, і самае цікавае, што ў суседнім Гродне».

Павялічыць

«Гэтыя паперкі — сапраўднае мастацтва»

Фабрыка Лапіных у Гродне была вядомая якаснымі этыкеткамі, якія выпускаліся для прадукцыі Расійскай Імперыі, а ў міжваенныя гады — для Польшчы. Сярод яе заказчыкаў былі бровары, тытунёвыя прадпрыемствы. Таксама фабрыка выпускала ігральныя карты.

«Пра фабрыку Лапіных я ніколі не чуў, — прызнаецца Матэвуш. — Але, збіраючы знаходкі, зразумеў, што да вайны гродзенская фабрыка працавала на многія прадпрыемствы. На абгортках можна знайсці назвы з Варшавы, Любліна, Масквы і Санкт-Пецярбурга. Цікава, што вытворцы падпісвалі прадукцыю сваім іменем. І ў некаторых цукерак былі незвычайныя назвы».

Павялічыць

Павялічыць

Тут ёсць, напрыклад, абгорткі для карамелі «Какаду», «Зачараванне», «Плач і смех». А ёсць і звыклыя нам назвы, напрыклад «Ракавыя шыйкі».

Калекцыянер асабліва захапляецца дызайнам старых абгортак.

«Гэтыя паперкі — сапраўднае мастацтва. У дарэвалюцыйны час зрабіць такія яркія абгорткі было складана. Гэта не тое што цяпер — пару клікаў на кампутары, і гатова. Тады трэба было сур'ёзна гэтым займацца. Хачу верыць, што такія этыкеткі вельмі прыцягвалі дзяцей. Гэтыя паперкі можна разглядаць з вялікай цікавасцю».

40 злотых за этыкетку

Як абгорткі апынуліся ў Беластоку, можна толькі здагадвацца. Матэвуш не выключае, што ў доме каля ста гадоў таму маглі прадаваць цукеркі ці займацца кантрабандай прадукцыі. А магчыма, калі ў 1921 годзе Гродна ўвайшло ў склад Польшчы, абгорткі на рускай мове аказаліся не патрэбныя.

«Сёння такія абгорткі — гэта нішавая тэма. Я ведаю толькі аднаго чалавека ў Польшчы, які збірае такі матэрыял. Я яго называю «кароль этыкетак», ён у свой час купіў вялікую колькасць абгортак на таргах. Калі я яму расказаў пра сваю знаходку, ён быў вельмі здзіўлены. Мы сустрэліся, і я дапамог яму папоўніць калекцыю этыкетак.

Гэтыя паперкі не вельмі дарагія. Напрыклад, самая дарагая можа каштаваць 40 злотых. Але іх каштоўнасць у іншым, асабліва для тых, хто займаецца гэтай тэмай».

Павялічыць

Павялічыць

Сам Матэвуш з дзяцінства збірае старадаўнія бутэлькі з-пад алкаголю. У яго калекцыі больш за сотню асобнікаў. Гэтае хобі ён пераняў ад бацькоў. Калекцыю бутэлек Матэвуша можна пабачыць у Музеі яўрэяў Беластока.

Падарунак для Гродна

Частку знойдзеных абгортак Матэвуш перадаў у музеі Любліна і Варшавы. Марыць мужчына пабываць і ў Гродне, каб перадаць частку знаходак у мясцовы музей.

«Я даўно хацеў пабываць у Гродне. Вельмі вабіць мяне гэты горад, там ёсць што паглядзець. Калі б я паехаў у Беларусь, то прывёз бы гарадскому музею падарунак — вялікую колькасць этыкетак, якія друкавалі ў Гродне больш за сто гадоў таму.

Я чуў пра карты Лапіных, якія знайшлі і аднавілі. Іх выпускалі на гэтым самым прадпрыемстве. Можа, калі-небудзь нешта падобнае адбудзецца і з цукеркамі, і мае знаходкі таксама спатрэбяцца».

• 8
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0